RÓŻNOŚĆ Czy Polska/Europa potrzebuje dziś dialogiczności kultur?

Konsul Honorowy Wielkiego Księstwa Luksemburga Tomasz Kopoczyński partnerem VII Forum Otwartego Regionalizmu które odbyło się w dniach 6-8 lipca 2023 r. w Ełku

Organizatorem Forum było Muzeum Historyczne w Ełku, partnerem Fundacja Konrada Adenauera oraz Konsul Honorowy Wielkiego Księstwa Luksemburga w Sopocie Mecenas Tomasz Kopoczyński. Patronat Honorowy nad Forum objął Prezydent Miasta Ełku Tomasz Andrukiewicz.

Pomysłodawcą Forów Otwartego Regionalizmu jest historyk i politolog z warszawskiego Instytutu Studiów Politycznych PAN, współtwórca Olsztyńskiej Wspólnoty Kulturowej „Borussia”, Robert Traba, który jego tegoroczną ideę ujął w sposób następujący:

Różność jest kwintesencją demokracji. Nie hierarchizuje wartości, ludzi, zdarzeń. Pozwala się im spotkać, poznać, konkurować, prowadzić dialog w imię szukania najlepszych rozwiązań. Dziś odwracamy się od takiej agonistycznej (Chantal Mouffe) koncepcji

społeczeństwa na rzecz jedności, siły, wielkości, monumentalności i monolityczności postrzegania siebie, własnej przeszłości w imię samoafirmującej się wspólnoty „swoich”. Czy boimy się innych? Żydów, Niemców, uchodźców? Czy tylko pozwalamy sobie wmówić, że oni są naszym zagrożeniem?

Wróg jednoczy wspólnotę nawet, jak jest wyimaginowany. A może barbarzyństwo najeźdźców i tragizm ofiar rosyjskiej agresji na Ukrainie stanie się katalizatorem ustanowienia nowych, demokratycznych wartości? Czy pozytywne polsko-niemieckie doświadczenie wychodzenia z tragedii wojny i zniewolenia nie wystarczy? Żeby zbliżyć się do istoty naszego tegorocznego Forum rozmawiamy z ludźmi różnych profesji, zainteresowań, kultur. Nie chcemy szukać prostych definicji. Chcemy rozmawiać poprzez obraz, poezję, dyskusje konfrontujące różne doświadczenia i wiedzę.

Forum Otwartego Regionalizmu to przede wszystkim debata i dialog, stąd też jego uczestnicy mieli okazję wziąć udział w cyklu dyskusji panelowych oscylujących wokół naszego stosunku do „innych”: Niemców, Rosjan, Ukraińców, Żydów oraz nas samych. Tematyka ta nabiera szczególnego znaczenia w kontekście wojny toczonej w Ukrainie. Czytanie palimpsestowego krajobrazu Starych Juch pozwoliło z kolei na odnalezienie lokalnego mikrokosmosu różnorodności zjawisk o charakterze uniwersalnym – specyfiki kulturowej dawnych i dzisiejszych Mazur, ludzi pogranicza kulturowego takich jak ks. Karl Fox, a na przykładzie wyjazdów na Islandię współczesnych migracji i ich konsekwencji dla lokalnych zbiorowości. Pytanie o różnorodność nabrało szczególnego znaczenia w kontekście otwartej podczas Forum wystawy „Jan Bułhak. Krajobrazy. Warmia, Mazury i Suwalszczyzna 1946–49”.